با توجه به این که بشر موجودی اجتماعی است، بنابراین عملکرد هر فرد علاوه بر خودش در جامعه و جهان نیز موثر میباشد، پس نمیتوان یک فرد و عملکرد او را از جامعه و جهان تفکیک کرد.
با انجام دادن وظایف شخصی خود و با رعایت حقوق دیگران اعم از انسانها و حیوانات، و محیط زیست آنها، میتوان به نتایج خیلی خوبی در توسعه فردی، خانوادگی، اجتماعی و جهانی رسید. مثلا در حوزهٔ زیست محیطی با مصرف بهینه انرژی و آب با روشهای مختلف در دسترس، مانند استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودرو شخصی، خاموش کردن لامپهای اضافی، پوشیدن لباس مناسب برای پایین آوردن دمای اتاق، عدم خرید وسایل نقلیه پر مصرف و ... و یا استفاده از شیر آب هوشمند در منزل و کوتاه کردن مدت زمان حمام کردن و استفاده از وسایل و تکنولوژی شبکه آب خانگی مانند دوش استاندارد میتوان روزانه از مصرف میلیونها لیتر سوخت و میلیونها لیتر آب صرفه جویی کرد و در نتیجه، این عملکردهای جزئی از آلودگی محیط زیست، افزایش دمای کره زمین و در نتیجه کاهش بارندگی و ... جلوگیری کرد.
باید همه بدانیم که علاوه بر احساس مسئولیت شخصی و خانوادگی، باید در مقابل جامعه، جهان و طبیعت نیز احساس مسئولیت کنیم، چرا که شخص، خانواده، جامعه، جهان و طبیعت جدا از هم نیستند و با همدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند و اگر یک قسمت از این حلقههای متصل به هم دچار مشکل شود، بقیه قسمتها از آثار منفی آن در امان نخواهند بود.
ما ساکنان حوزهٔ آبریز دریاچهٔ ارومیه در مشکلات پیش آمده برای دریاچهٔ ارومیه مسئول هستیم و باید به وظیفهٔ خود در این راستا عمل کنیم. شما ممکن است یک کشاورز، کارخانهدار یا صنعتگر، مدیر دولتی یا کارمند، خانه دار و ... باشید، و فارغ از نوع شغل و موقعیت، وظیفهای برای جلوگیری از خشکی دریاچه ارومیه داریم و باید اقدامی عملی وابسته به موقعیت خود، برای احیای دریاچهٔ ارومیه انجام دهیم چون این آتشی که روشن شده است، بزودی دامن همهٔ ما را خواهد گرفت و تمامی دستاوردهای ما را بر باد خواهد داد.
بنابراین لازم است:
- یک کشاورز نباید فقط منافع خود را در نظر بگیرد و هر بلایی به خاطر منافعش بر سر محیط زیست مانند کندن چاه، استفاده از آبیاری غرقآبی، کشت محصولات کشاورزی که به آب زیادی نیاز دارند مانند چغندر قند و سیب درختی و ... بیاورد زیرا این کار ها تاثیر بسیار زیادی در خشکی دریاچهٔ ارومیه داشته اند، و یک کشاورز حوضهٔ آبریز دریاچه ارومیه باید بداند که بزودی آن زمینهای حاصلخیزی که توسط آن بر پیکر بیجان دریاچهٔ ارومیه ضربه زده میشود، دریاچهٔ خشک شده را به نمکزار تبدیل خواهد کرد و مجبور خواهد شد با زمین حاصلخیز خود خداحافظی کند، البته اگر از عوارض جانبی خشکی دریاچهٔ ارومیه مانند بیماری سرطان در امان بماند. کشاورزانی که در قسمتهای ساحلی دریاچهٔ ارومیه که حداکثر عمق آن ۲۰ متر در زمان پر آبی بود، چاه پنجاه متری حفر کردهاند، برای آبیاری باغ خود باید خود را مسئول مستقیم تبدیل شدن منطقه و خصوصاً باغ خود در آینده نزدیک به یک نمکزار بدانند.
- یک مسئول اداره یا کارمند باید به مسئولیت خود در قبال دریاچهٔ ارومیه و کلّاً محیط زیست عمل کند و از مشاوران باسواد برای طرّاحی پروژهها خصوصاً پروژههای آبی مانند سدها، بندها و تأسیسات تصفیهخانه و انرژی مانند نیروگاهها و تجهیزات مصرف کنندهٔ انرژی و آب و ... استفاده بکنند و از دادن مجوز برای احداث چاههای عمیق و یا تغییر کار برای کشاوزی زمینها از دیم کاری به کشت آبی و یا محصولات کشاورزی که به آب زیادی نیاز دارند مانند چغندر قند و سیب درختی، خود داری کنند. مسئولین اجرائی که در این وضعیت دریاچهٔ ارومیه، مجوّز احداث کارخانهٔ چغندر قند مهاباد را امضا کردند، کاری کمتر از جنایت در حق بشریّت انجام ندادهاند زیرا این کارخانه نیاز به هزاران هزار هکتار زمین زیر کشت چغندر قند دارد که مستقیماً از حقّ آب دریاچهٔ ارومیه آبیاری میشود. مسئولین و کارشناسانی که مجوز احداث چاه عمیق در حوزهٔ ساحلی دریاچهٔ ارومیه را صادر کردند، مسئول مستقیم خشکی دریاچهٔ ارومیه، و در نتیجه در آینده، مسئول آوارگی میلیونها انسان بیگناه از منطقه میباشند.
- مسئولین اداری منطقه، به جای افزایش قیمت آب برای کم کردن مصرف، باید استفاده از تکنولوژی روز را در مصرف آب مانند شیرهای هوشمند آب اجباری کنند و آب مصرف شده را با استفاده از سیستمهای تکنولوژیکی به روز، تصفیه و به محیط زیست و دریاچهٔ ارومیه برگردانند.
- هر کارخانهدار و صنعتگر، علاوه بر استفادهٔ بهینه از منابع آب و انرژی باید در خطّ تولید خود از دستگاههای مدرن روز استفاده کند تا هم در مصرف انرژی صرفه جویی کند، و هم تولیدات آنها بعداً منابع انرژی را هدر ندهد و نیز در سیستمهای خنک کننده و فاضلاب خود، سیستمهایی را به کار گیرند که اوّلاً، آب کمتری استفاده شود و ثانیاً، آب مصرف شده دوباره به چرخهٔ مصرف برگردد. خصوصاً تولید کنندگان ماشین آلات و خودروها باید به منافع زودگذر خود اکتفا نکنند، بلکه با تولید ماشین آلات و اتومبیلهای مدرن کم مصرف، به وظایف خود در مقابل محیط زیست عمل کنند.
- زنان خانهدار میتوانند با مدیریت خود، کمک زیادی در صرفه جویی آب شهری داشته باشند. میدانیم آبهای مصرف شده در خانهها از رود خانههایی که به دریاچهٔ ارومیه میریزند تأمین میشود، بنابراین با مصرف بهینهٔ آب در منازل، آبهای مازاد به دریاچهٔ اورمیه میریزند.
خلاصه، هر فردی با هر شغلی که در جامعه دارد، باید در مصرف آب و انرژی حداکثرِ صرفه جویی را انجام دهد. ما ساکنان حوزهٔ آبریز دریاچهٔ ارومیه باید بدانیم که اگر دریاچه خشک شود، باید از این منطقه به مناطق دیگر کشور یا دنیا آواره شویم، و به همین دلیل، چارهای جز کمک به احیای دریاچهٔ ارومیه نداریم.